بسیاری از کودکان به بهترین شکل خود را از طریق بازی بیان می‌کنند و به چالش می‌کشند. استفاده از بازی‌ها و فعالیت‌ها برای تشویق به رشد، پایه و اساس درمان از طریق بازی است. با این روش‌ها و اسباب‌بازی‌های پیشنهادی، می‌توانید مهارت‌های ارزشمند زندگی را به کودکان در هر سنی آموزش دهید.
روان‌پزشکان و روان‌شناسان کودکان مدت‌هاست که از بازی به‌عنوان ابزاری درمانی برای کودکان با مشکلاتی مانند ADHD، اختلالات خلقی و اضطراب استفاده می‌کنند. بسیاری از کودکانی که به طور معمول در بیان خود مشکل دارند، می‌توانند از طریق بازی درمانی احساساتشان را ابراز کنند.
همچنین، کارشناسان معتقدند والدین می‌توانند با استفاده از بازی به فرزندانشان کمک کنند تا به دستاوردهای چشم‌گیری در توجه و مهارت‌های اجتماعی برسند. در حالی که بازار پر از اسباب‌بازی‌ها و بازی‌های گران‌قیمت و تخصصی برای کمک به کودکان مبتلا به ADHD است، کارشناسان معتقدند بسیاری از اسباب‌بازی‌های معمولی و ارزان قیمت — مانند بازی Let’s Go Fishin’، Clue و Chinese Checkers — می‌توانند به همان اندازه مفید باشند.
در ادامه با برخی از اسباب‌بازی‌ها، بازی‌ها و روش‌های توصیه شده توسط کارشناسان بازی‌درمانی برای والدین و فرزندان مبتلا به ADHD آشنا خواهید شد.
سنین ۴-۶: بازی‌های تخیلی
کیت‌های پزشکی، حیوانات عروسکی، و فیگورهای اکشن یا هیولا به کودکان این امکان را می‌دهند که نقش‌ها، موقعیت‌ها و احساسات مختلف را تجربه کنند. برای کودکان مبتلا به ADHD، بازی‌های تخیلی اهمیت ویژه‌ای دارند، زیرا ممکن است به دلیل ناتوانی در بیان موثر تجربیات، ترس‌ها و نگرانی‌هایشان احساس انزوا و سردرگمی کنند. به‌طور مشابه، کودکان مبتلا به ADHD تمایل به رفتارهای تکانشی دارند؛ به‌جای آنکه ابتدا فکر کنند، بدون توجه به عواقب عمل می‌کنند. به همین دلیل است که این کودکان اغلب دچار مشکل می‌شوند یا دوستان کمی دارند.
وقتی والدین به‌خوبی این بازی‌ها را هدایت می‌کنند، بازی‌های تخیلی به کودکان ADHD این فرصت را می‌دهد تا در یک محیط امن تجربیات و احساسات جدید را کشف کنند. همچنین به آن‌ها کمک می‌کند تا مجموعه‌ای از وظایف را به پایان برسانند و عواقب کارها را قبل از انجام آن‌ها در نظر بگیرند. تمرین مداوم در بازی به کودکان کمک می‌کند تا این مهارت‌ها را به زندگی واقعی انتقال دهند.
چگونه والدین می‌توانند بازی‌های تخیلی را هدایت کنند؟
- محدودیت زمانی تعیین کنید. روزانه یک جلسه ده دقیقه‌ای برای بازی برنامه‌ریزی کنید — دوره‌های طولانی‌تر ممکن است باعث شود کودک توجه خود را از دست بدهد و والدین ناامید شوند. از اسباب‌بازی‌ها به‌عنوان ابزاری برای ایجاد داستان استفاده کنید.
- کودک خود را ترغیب کنید. با جمله‌ی «یکی بود یکی نبود…» شروع کنید و اجازه دهید فرزندتان داستان را بسازد و نقش‌آفرینی کند. شما می‌توانید یکی از نقش‌ها را در این بازی داشته باشید.
- رفتارهای اجتماعی را تقویت کنید. در تعامل با کودک به‌گونه‌ای عمل کنید که او بتواند رفتارهای اجتماعی را تمرین کند و عواقب منطقی آن‌ها را تجربه کند.
- در صورت نیاز بازی را به مسیر اصلی بازگردانید. هرگاه کودک از مسیر اصلی بازی خارج شد، به‌آرامی او را به بازی برگردانید.
- بازی را جمع‌بندی کنید. اگر کودک در پایان زمان ده دقیقه‌ای هنوز داستان را به پایان نرسانده است، به او کمک کنید تا بازی را به پایان برساند.
بعد از چند ماه، احتمالاً نخستین پیشرفت های کودک در انجام وظایف مشخص خواهد شد.
