مشاوره نوجوانان چگونه می‌تواند به ما و نوجوان‌مان کمک کند؟
مشاوره نوجوانان به نوجوان کمک می‌کند تا احساسات، رفتارها و افکار خود را بهتر درک کند. این نوع مشاوره شامل تکنیک‌های خاصی است که مشاوران در مراکز مشاوره به کار می‌برند تا نوجوانان را در مسیر گذر به بزرگسالی و درک بهتر از شرایطشان یاری کنند. مرحله نوجوانی، دوره‌ای است که از کودکی به بزرگسالی منتقل می‌شود و معمولاً بین سنین ۱۰ تا ۱۹ سالگی اتفاق می‌افتد. در این دوره، نوجوانان تغییرات روحی و جسمی زیادی را تجربه می‌کنند که به آن‌ها بلوغ گفته می‌شود. در این مرحله، تغییرات هورمونی بر روحیه و افکار نوجوان تأثیر می‌گذارد و ممکن است نوجوان دچار حساسیت و نوسانات خلقی شود. اگر در این دوره به مرکز مشاوره مراجعه نشود، نوجوان ممکن است به شیوه‌ای رفتار کند که نتایج مثبتی نداشته باشد و در نهایت به مسیرهای غلطی برود که زندگی حال و آینده‌اش را تحت تأثیر قرار دهد. نوجوانانی که جسارت بیشتری دارند، ممکن است به رفتارهای خطرآفرین دست بزنند که می‌تواند به صدمه به سلامتی، درگیری‌های بین‌فردی و مشکلات اجتماعی نظیر مسائل بهداشت روان، پرخاشگری، مصرف مواد مخدر و روابط نامناسب منجر شود. بنابراین، نوجوان نیاز دارد تا برای پردازش احساسات و افکارش از مشاوره بهره‌مند شود تا زمینه مناسبی برای رسیدن به بزرگسالی سالم فراهم گردد.
اهمیت مشاوره نوجوانان
همه والدین می‌توانند تأیید کنند که مرحله بلوغ در هر کودک می‌تواند بسیار دشوار و گیج‌کننده باشد. نوسانات خلقی می‌تواند باعث شود نوجوان یک لحظه خوشحال و لحظه دیگر عصبانی و پرخاشگر باشد. در این مرحله، نوجوانان معمولاً احساس می‌کنند که تحت فشار والدین قرار دارند و نیاز به فضای بیشتری دارند. به همین دلیل، بیشتر نوجوانان وقتی به سن بلوغ می‌رسند از والدین خود فاصله می‌گیرند و نمی‌خواهند با آن‌ها تعامل داشته باشند. همچنین، آن‌ها از بدن و جنسیت خود آگاهی بیشتری پیدا می‌کنند و به دنبال دوستان جدید و تجربیات تازه هستند. این زمان هم برای نوجوان و هم برای والدین گیج‌کننده است. بنابراین، والدین باید نظارت بیشتری داشته باشند و تصمیماتی بگیرند تا مطمئن شوند نوجوانشان در مسیر درستی حرکت می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد که تغییرات هورمونی و رشد سریع مغز در دوره بلوغ معمولاً منجر به کاهش کنترل و افزایش رفتارهای خطرآفرین می‌شود. رفتارهای مسئله‌دار ممکن است به صورت برونگرا (خشم، پرخاشگری و درگیری خانوادگی) یا درونی (اضطراب، افسردگی و کناره‌گیری) بروز کنند. مشاوره نوجوان فرصتی ارزشمند است تا نوجوانان در این زمان حساس، رفتارها و تعاملات خود را درک کنند. یک مشاور نوجوان خوب در مرکز مشاوره با نوجوان صحبت می‌کند و به مسائل مختلفی که او تجربه می‌کند می‌پردازد و به او کمک می‌کند تا خود را در میان تغییرات موجود مدیریت کند.
روش‌های مشاوره نوجوانان
مشاوره نوجوانان می‌تواند به چند روش انجام شود:
– **کارگاه‌های مشاوره تعاملی:** در این روش، مشاوره به صورت گروهی و از طریق فعالیت‌های مختلف مانند گفتگوها و بازی‌ها صورت می‌گیرد.
– **مشاوره فردی:** در این نوع مشاوره، نوجوان به صورت انفرادی در جلسات مشاوره شرکت می‌کند. این روش معمولاً زمانی کاربرد دارد که والدین در مورد فرزند خود یا انتقال به بزرگسالی دچار مشکل شده‌اند.
حقایقی درباره مشاوره نوجوانان
مشاوره نوجوانان تنها مختص نوجوانانی نیست که مشکلات شخصیتی یا رفتاری دارند، بلکه هر کودکانی که در حال گذر از دوران بلوغ هستند و دچار سردرگمی می‌شوند نیز به این نوع مشاوره نیاز دارند. مشاوره به نوجوانان کمک می‌کند تا تغییرات بلوغ را درک کنند و از جنبه‌های مختلف این دوره آگاه شوند. مشاوران نوجوان دارای مدرک کارشناسی ارشد و دکتری در روانشناسی هستند و آموزش‌های گسترده‌ای در زمینه روانشناسی و تغییرات رفتاری دیده‌اند. جلسات مشاوره نوجوان محرمانه است و مشاوران تنها اطلاعات ضروری را با والدین در میان می‌گذارند تا آن‌ها بتوانند به فرزندشان کمک کنند.
این نوع مشاوره نه‌تنها بر نوجوان بلکه بر خانواده او نیز متمرکز است. مشارکت خانواده در جلسات مشاوره بسیار مهم است، زیرا والدین نقش اساسی در زندگی نوجوان دارند و در روند گذر او از دوران نوجوانی و حل مشکلات، مؤثر هستند.
چه زمانی به مشاور نوجوان مراجعه کنیم؟
تشخیص زمان نیاز نوجوان به مشاوره می‌تواند دشوار باشد. مراجعه زودهنگام ممکن است موجب ناامیدی شود و تأخیر در مراجعه نیز می‌تواند عواقب جدی‌تری به دنبال داشته باشد. علائمی که باید به آن‌ها توجه کنید عبارتند از:
– افت در نمرات مدرسه
– انصراف از دوستان و خانواده
– نوسانات شدید خلقی
– رفتارهای نادرست یا سوء رفتار
– تغییر در رژیم غذایی یا اشتها
– علائم خودآزاری
– بیان افکار یا رفتارهای خودکشی
وجود هیچ یک از این علائم الزامی نیست و ارزیابی شدت آن‌ها نسبت به دیگر علائم نیز مهم است. به عنوان مثال، افت نمره زبان انگلیسی در یک ترم به تنهایی نمی‌تواند نگرانی ایجاد کند، اما اگر نوجوان بیشتر وقتش را در اتاق خواب بگذراند و هیچ تغییر مثبتی در رفتار یا اشتهایش نداشته باشد، ممکن است زمان مراجعه به مشاور فرا رسیده باشد.
اگر نوجوان از شرکت در مشاوره امتناع ورزد چه کنیم؟
اغلب والدین با این مشکل مواجه هستند که نوجوانشان در برابر شرکت در مشاوره مقاومت می‌کند، حتی زمانی که خود نوجوان می‌داند که به مشاوره نیاز دارد. نگرانی درباره حفظ حریم خصوصی، یکی از دلایل اصلی امتناع نوجوانان است. مهم است که نوجوان بداند جلسات مشاوره کاملاً محرمانه است و تنها اطلاعات ضروری با والدین در میان گذاشته می‌شود. اگر نوجوان همچنان امتناع کرد، مشاوره خانواده می‌تواند راه‌حل موثری باشد. مشاور خانواده می‌تواند به شما در شناسایی روش‌های مراقبت از خانواده کمک کند و مهارت‌های مؤثری برای مدیریت رفتارهای نادرست نوجوان ارائه دهد.
مشاوره نوجوان درکلینیک روانشناسی ذهن آرام ، با ایجاد فضایی امن و همدلانه، به نوجوانان کمک می‌کند تا چالش‌های دوران رشد را بهتر درک کرده و با توسعه مهارت‌های فردی و اجتماعی، مسیر سالم‌تری برای آینده خود بسازند.
